Tránh sập bẫy Fomo - hype trong đầu tư!

Hồi sinh viên 2001-2002, mình ra công viên chơi, thấy có bàn cờ thế, nhảy vào chơi vì tưởng ăn ngon kiếm được tiền, chơi thắng nhưng mà bị trấn lột hết ví mà ko kêu được ai. Coi như là một bài học, miếng ngon ko dễ ăn dù biết chắc thắng, thắng ván cờ nhưng thua thế trận, bẫy được giăng ra.

Năm 2010 cũng FOMO bất động sản, nào là quy hoạch thành phố, mở đường sân bay, mình bán hết tài sản và dồn vào, 10 năm sau bán lỗ so với vốn ban đầu. Thường các quyết định đầu tư của người mới (FO) là SỢ BỎ LỠ CƠ HỘI trước các thông tin giả như sắp có cái này, người này người kia đã mua ...

Chứng khoán hay Crypto cũng vậy, FOMO được rải khắp nơi, cách đơn giản nhất là đánh vào LÒNG THAM CON NGƯỜI, nói chung ai cũng THAM, nếu nói là KHÔNG là đang tự dối lòng mình. HYPE là một sự THỔI PHỒNG về một vài sự vụ điển hình có thật/hoặc được tạo dựng và quy nạp thành một trào lưu, hiện tượng nhằm đánh vào lòng tham của những người NGÂY THƠ hoặc thiếu hiểu biết/thiếu thông tin. Như việc PR người trúng xổ số, chơi game mua 2 cái nhà ... nhưng không đề cập số 99,9% người mua xổ số không trúng hay người chơi Game thành nô lệ của game vì bỏ thì mất mà theo thì cũng chẳng biết tương lai như thế nào.

1. Định nghĩa FOMO và HYPE

HYPE là thuật ngữ tiếng Anh được hiểu với nghĩa là “chỉ sự cường điệu, sự thổi phồng, sự quảng cáo thổi phồng, quảng cáo rầm rộ, lời phóng đại..”

2. Các dấu hiệu nhận biết FOMO & HYPE

GIÀU CÓ NHANH: Những câu chuyện kiếm được TRIỆU ĐÔ dễ dàng, đầu tư với lãi suất 50-100-500%, chơi mà vẫn ra tiền, mua được nhà, sắm siêu xe ... đi kèm các hình ảnh hưởng thụ, du lịch, ỏng ẹo bên hồ bơi, trên nóc xe ...

KHÔNG MẤT GÌ: Đây là một trong những từ cũng hay được sử dụng, thử đi có mất gì đâu để lôi kéo một sự tham gia, rồi mớm dần cho thắng lần 1,2,3 ... sau đó úp sọt lần cuối!

RỒI SẼ TIẾC ĐẤY: Những lời mời và sau đó khoe kết quả (ảo) để đánh thức sự tiếc nuối, bỏ lỡ cơ hội đầu tư, tham gia dự án.

NGƯỜI NỔI TIẾNG: Thấy chưa, anh này chị kia đã tham gia, ông A bà B đã mua rồi nhưng không biết rằng đây là thời điểm mà anh này chị kia, ông A bà B đang chờ bấm nút bán. Tức là họ có tham gia thật, nhưng mà thời điểm nó khác nhau :))

3. Các điển hình FOMO & HYPE trong lịch sử

(hãy search Google các từ khoá để đọc chi tiết)

• Bong bóng Hoa Tulip của những thế kỷ trước mà gần đây là LAN ĐỘT BIẾN.
• Trò chơi Ponzi tại Mỹ đã được áp dụng lại nhiều lần trong đa cấp.
• Cổ phiếu CỎ ở Sàn chứng khoán VN gần đây
• Thương lái Trung quốc lừa nông dân miền Tây mua nông sản, giun đất theo cách lạ đời.
• Trong lĩnh vực đầu tư cũng có một số thương vụ thổi phòng doanh thu lợi nhuận trên sổ sách như "Starbuck Trung Quốc" ...

4. BONG BÓNG VÀ CÁCH MẠNG: Dot-Com & Blockchain/Crypto

Bong bóng Dot-Com là một trong những bài học gần nhất về Fomo/Hype của thế kỷ nhưng sau đó đã mở ra một cuộc cách mạng trong lĩnh vực công nghệ và tạo nền tảng cho sự phát triển của công nghệ. Nó làm được hai việc là THU HÚT DÒNG TIỀN và PHỔ CẬP HOÁ KIẾN THỨC.

Blockchain/Crypto có vẻ cũng lặp lại sự kiện Dot-Com, đó là THU HÚT DÒNG TIỀN và XÃ HỘI HOÁ CÔNG NGHỆ. Tuy nhiên khác với thời Dot-Com, các nhà đầu tư lúc đó là cũng thuộc từng lớp Tinh hoa nhiều hơn là bình dân/dân nghèo, còn Blockchain/Crypto thì ngược lại, hút tiền của Bình dân/Dân nghèo trước rồi tầng lớp TINH HOA mới nhảy vào. Không phủ nhận hàng triệu triệu phú được sinh ra, và hàng trăm triệu người khác nghèo đi, bán hết tài sản, nợ nần, tự tử, trầm cảm ...

Việc ứng dụng công nghệ Blockchain đang ngày càng mở rộng so với trước đây chỉ là Crypto Currency, đặc biệt trong 2 năm qua với sự phát triển của mảng Defi (tài chính phi tập trung) và NFT (Chứng nhận điện tử cho các tài sản hữu hình/vô hình trên Blockchain). Như vậy Blockchain/Crypto đã ăn sâu hơn vào hoạt động tài chính và giải trí (game và nghệ thuật) và sẽ tiếp tục mở rộng khi các hạ tầng Blockchain được hoàn thiện và sự dịch chuyển của các cơ quan, tổ chức, cộng đồng từ các mô hình tập trung sang Phi tập trung.

Sự PHI TẬP TRUNG làm cho các dự án/công nghệ Blockchain không phải là những thứ BÍ MẬT nên được tiếp tục mở rộng, thừa kế và phát triển mạnh mẽ, sẽ tạo ra nhiều hướng mới/thay đổi trong tương lai, với kỳ vọng xây dựng một THẾ GIỚI SỐ (Metaserve) song song với thế giới thực. Hãy chờ thêm thời gian ...

5. Không có TỐT/XẤU, chỉ có ĐƯỢC/MẤT!

Blockchain/Crypto là thứ đang hỗn loạn và tranh cãi nhiều nhất trong hơn 10 năm qua. Hết cấm lại mở, chính phủ này cấm chính phủ khác lại mở, CEO này chửi thì có CEO khác lại khen, nay chửi mai lại mua, rồi kẻ được người mất trong cuộc chơi Zero-sum hiện nay (chỉ là hôm nay vì ngày mai sẽ khác). Như vậy là KHÔNG CÓ TIÊU CHUẨN ĐẠO ĐỨC để gán ghép hoặc đánh giá những người ủng hộ/không ủng hộ Blockchain/Crypto. Chỉ có là ĐƯỢC/MẤT trong ngắn hạn/dài hạn mà thôi.

Tại sao nói là Zero-Sum, bởi vì Crypto hiện là một hệ sinh thái KHÉP KÍN, giống như sòng bạc thế giới vận hành 24/7 vậy, do việc đầu tư vào Crypto hiện nay không tạo ra Giá trị ngoài Crypto mả chỉ là sự dịch chuyển dòng tiền từ coin này sang coin khác, người này qua người khác thông qua các trò chơi (mua/bán, đòn bẫy tài chính, lending, game). Sau khi Crypto được ứng dụng ra ngoài cuộc sống và liên thông với các tài sản khác, ngành nghề khác, và được BẢO VỆ ĐẦY ĐỦ HƠN cho người tham gia thì sẽ giải được vấn đề Zero-Sum này.

6. Tâm bất biến giữa thị trường vạn biến!

Không có quy luật nào để dự đoán thị trường này ngoài vấn đề TÂM LÝ, mà tâm lý thì phải dùng Fomo-Hype thôi. Vì vậy đây là thị trường hỗn loạn và biến động cao, rủi ro nhiều thì ăn nhiều (nếu thắng).

Hãy giữ tâm BẤT BIẾN giữa thị trường VẠN BIẾN này!

Tác giả: anh Huu Nguyen