LỰA CHỌN MÔ HÌNH KINH DOANH FnB PHÙ HỢP

Khi kinh doanh FnB, thường có 3 mô hình: môt là kiểu truyền thống - tức là bán tại tiệm, không cần thông qua app. Hai là kiểu chỉ tập trung bán app - tức là không bán offline, chỉ nhận đơn trên app, hoàn toàn phụ thuộc vào app. Kiểu thứ ba là Hybrid, tức là lai giữa hai mô hình phía trên.

Kiểu thứ ba hiện tại có lẽ là phổ biến nhất. Tuy nhiên vì nó phổ biến mà tôi thấy cũng nhiều người sai lầm vì nó. Bây giờ chúng ta thử phân tích cơ cấu chi phí của từng mô hình, từ đó sẽ hiểu được tại sao hybrid là 1 cái bẫy rất nguy hiểm.

Với mô hình truyền thống, giống như tiệm cơm sườn, quán bún bò gần nhà tôi hay ăn. Họ thuê mặt bằng và phục vụ thực khách ở khu vực đó, bán kính 1-3 km đổ lại. Chi phí sẽ tập trung vào tiền thuê mặt bằng, nguyên liệu và nhân công. Họ gần như không tốn chi phí marketing, vì chính việc chọn mặt bằng tốt đã đủ mang lại cho họ số lượng khách hàng cần thiết. Chỉ cần tiếp tục duy trì chất lượng dịch vụ và sản phẩm, thì mô hình này rất bền vững. Bằng chứng là xung quanh nhà tôi, có nhiều tiệm ăn kinh doanh cả 20 năm nay. Họ cũng thuê mặt bằng, đôi khi cũng phải đổi, nhưng cũng loanh quanh khu đó, khách cũ vẫn quay lại như bình thường.

Với mô hình tập trung bán app, giống như một người bạn của tôi bán món bún nước tương cho những người làm văn phòng. Chị ấy nấu nướng và đóng gói sản phẩm tại nhà riêng, sau đó shipper tới nhận hàng và giao cho khách. Hoàn toàn không bán trực tiếp. Chi phí của mô hình này sẽ là tiền nguyên liệu, nhân công và ăn chia cho app. Nếu không có app thì chắc chắn họ sẽ bay màu. Thay vì tốn tiền cho mặt bằng thì họ trả tiền đó cho app, nhờ app mang khách hàng tới. Đây là mô hình tinh gọn, tối giản chi phí đầu tư ban đầu, nhưng cũng nhiều rủi ro vì phụ thuộc hết vào app.

Giờ nói đến mô hình thứ 3, mô hình lai giữa truyền thống và app. Đây cũng là cái bẫy nguy hiểm chết người. Nhiều bạn nghĩ rằng app sẽ mang lại cho mình 1 lượng khách ổn định, nên chỉ cần chọn một mặt bằng giá rẻ, hoặc không thực sự đầu tư cho mặt bằng của mình. Cuối cùng thì chi phí mặt bằng vẫn phải trả, nhưng khách từ offline thì quá ít do mặt bằng không thuận tiện hoặc quá xập xệ. Doanh số trên app đã phải chia phần cho app, giờ còn gánh thêm chi phí mặt bằng offline nên lỗ hoặc lời không bõ công là chuyện hiển nhiên.

Tôi chưa thấy quán nào kinh doanh offline tốt mà phải lăn tăn vụ app cả. Vì có hay không có app, họ vẫn sống khỏe. Có thêm đơn hàng trên app thì giúp họ có thêm nhiều phương án kinh doanh hơn thôi. Phương án nào không ổn thì dừng, ổn thì làm tiếp. Lợi nhuận gần như không bị ảnh hưởng.

Vậy nên, khi kinh doanh, dù là FnB hay gì đi nữa, thì phải phải xác định mô hình kinh doanh thật rõ ràng. Nếu là lai căn giữa 2 mô hình, thì phải xác định cái nào là chính, cái nào là phụ để tập trung đầu tư, thiết kế sản phẩm và tính toán chi phí cho đúng.

#ABCDigi